Ако сте размислувале да се префрлите на растителна исхрана, без разлика дали од еколошки или здравствени причини, ќе откриете дека многу оброци вклучуваат некој вид соја. Но, дали е таа добра за нас?
Некои вообичаени прехранбени производи од соја вклучуваат: тофу, едамаме, темпех, мисо, млеко од соја, соја сос, изолат од соја протеин, масло од соја и текстурирани растителни протеини.
Загриженоста за сојата првенствено произлегува од две студии објавени во 1987 и 1998 година, вели регистрираната диететичарка Лорен МекНил, која е специјализирана за исхрани базирани на растенија.
Истражувачите истражувале како сировата соја консумирана од глувците влијаела на нивото на хормоните и на здравствените резултати. Тие откриле дека сојата кај глувците го зголемува ризикот од рак и го стимулира растот на градите.
Загриженост околу дејството на сојата врз човечкото здравје
Сојата содржи фитоестрогени, што значи дека има слична хемиска структура на естрогенот и потенцијално може да имитира и да ја зголеми активноста на естрогенот во телото.
Поради ова, луѓето беа загрижени дека фитоестрогените, како оние што се наоѓаат во сојата, ќе не изложат на зголемен ризик од рак на дојка, бидејќи активноста на естрогенот може да дејствува како катализатор за раст на ракот.
Другата загриженост за сојата се однесуваше на тоа како таа потенцијално може да ја инхибира функцијата на тироидната жлезда, а врз основа на студии на животни и во епрувети.
Но, тие студии се суштински погрешни, тврди Мекнил.
Сојата не е инхерентно она што глувците генерално го јадат…не е добра студија за да се преведе на луѓето. Всушност, постојат докази кои укажуваат на севкупните придобивки од сојата за човековото здравје.
Голем број неодамнешни студии и прегледи на истражувања ја отфрлија загриженоста дека сојата е лоша за нашето здравје. Истражувањата покажаа дека сојата нема значително влијание врз функцијата на тироидната жлезда – но оваа врска сè уште се истражува.
Студијата од 2010 година, исто така, истражуваше каков ефект има сојата на машките репродуктивни хормони. Таа открила дека сојата нема ефект врз тестостеронот или другите полови хормони кај мажите.
Сега имаме многу јасни податоци за луѓе кои покажуваат дека не постои поврзаност помеѓу консумацијата на соја и зголемениот ризик од рак и зголеменото повторување на ракот, вели др. Нил Ајенгар, онколог од Њујорк.
Потенцијални здравствени придобивки од сојата
Неколку студии покажале дека консумацијата на соја не само што помага да се намали ризикот од рак, туку може и да ги подобри севкупните здравствени резултати.
Храната од соја како тофу, едамаме и темпех е преполна со растителни влакна, протеини, витамини и минерали, со дополнителен бонус на растителна основа, што е од корист за целокупните здравствени и долтрајни придобивки од растителната исхрана.
Добрата работа за сојата е што таа е толку богат извор на хранливи материи… Сигурно не би им рекол на луѓето да избегнуваат соја. Всушност, би им рекол на луѓето да ја вклучат сојата во здрава исхрана која штити од рак, вели Ајенгар.
Студија од 2009 година на жени преживеани од рак на дојка во Кина (на возраст од 20 до 75 години дијагностицирани помеѓу март 2002 и април 2006 година) покажала дека оние со исхрана богата со соја имале значително помал ризик од смрт и повторување на ракот.
Од друга страна, за мажите, консумацијата на соја се чини дека помага да се намали ризикот од рак на простата, според студијата од 2018 година.
Во меѓувреме, преглед од 2019 година објаснува дека фитоестрогените – кои се наоѓаат во сојата – се поврзани со низа придобивки, вклучувајќи кардиоваскуларни и когнитивни функции, здравје на кожата, помагање во губење на тежината и минимизирање на симптомите на менопауза.
Други придобивки од сојата вклучуваат:
Намалување на вкупниот холестерол
Намалена хипертензија
Намалени нивоа на шеќер во крвта на гладно
Потиснување на апетитот
Минимизирање на стареењето на кожата
Најдобар начин за консумирање соја
Некои форми на соја се повеќе обработени од другите, како што се изолат од соја протеин или текстуриран растителен протеин – вообичаено во протеинските прашоци и алтернативите на веганско месо и маслото од соја, кое се наоѓа во многу преработени намирници и се користи како масло за готвење во многу ресторани.
Најдобро е да се придржувате до минимално обработена храна од соја за да ги максимизирате придобивките од протеините, влакната и другите хранливи материи кои се наоѓаат во неа.