Сите знаеме дека храната влијае на нашето здравје и квалитетот на животот, но во последно време нутриционистите сѐ повеќе алармираат за фактот дека исхраната навистина може да влијае на ризикот – или намалување на ризикот – од рак.
Неверојатни 25% од 18 милиони случаи на рак во САД би можеле да се спречат со подобрување на исхраната, покажало истражувањето на Харвард Т.Х. Чан Школата за јавно здравје, известува WebMD.
Прекумерната тежина или дебелината може да ве изложи на ризик за голем број видови на рак, вклучувајќи рак на дојка, црн дроб и дебело црево, меѓу неколку други, велат од Американското здружение за рак.
Здравата исхрана може да помогне во борбата против овие болести намалувајќи ги ризиците поврзани со дебелината – првенствено хронично воспаление, пред сѐ, хроничните воспаленија, предупредуваат експертите од Харвард.
Развивањето воспаление поради лошата исхрана предизвикува зголемување на нивото на инсулин, што може да доведе до фактори на раст слични на IGF-1 инсулин, рекол д-р Едвард Џованучи, професор по исхрана и епидемиологија на Универзитетот Харвард.
Хроничното воспаление придонесува за појава на рак
Овие фактори на раст на инсулинот им кажуваат на вашите клетки дека има доволно хранливи материи и дека тие клетки треба да продолжат да растат.
Веројатно предизвикува зголемено производство на клетки, а бидејќи многу клетки се делат, имате поголеми шанси да добиете мутација што на крајот ќе доведе до рак, вели Џованучи.
Но, хроничното воспаление кое предизвикува рак (кој може да се појави во текот на долг период на лоши навики во исхраната) не е исто како акутно воспаление, кое може да се појави по, да речеме, удар во прстот на ногата.
Хроничното воспаление се случува со години, а клетките стануваат неправилни и мутираат. Тоа е вид на воспаление на кое мислиме дека исхраната може да има влијание, како и на работите кои би биле многу важни за причините за ракот, вели д-р Тимоти Ребек, професор по превенција од рак на Харвард.
Експертите ги истражиле видовите на храна и пијалаци што треба да ги консумирате за да го намалите ризикот од рак, ги отфрлиле вообичаените митови околу ракот и исхраната и дале практични совети за тоа како да се направи подостапна доследна исхраната за промовирање на здравјето:
Претежно растителна исхрана
Исхраната која се состои главно од билки е извонреден долгорочен план за исхрана за промовирање на здравјето, според Елиза Леоне, регистрирана диететичарка и директорка за велнес во Restaurant Associates. Ова не треба да се меша со исхраната која се сведува исклучиво на билки.
Таа дава пример за „Харвардската здрава чинија“. Ова значи дека вашата чинија треба да содржи 50% овошје и зеленчук, 25% цели зрна/житарки/скроб и 25% протеини. Протеините може да вклучуваат животински протеини (како што се јајца, млечни производи, посно месо) или растителни протеини (како тофу, грав, јаткасти плодови). Претерано преработеното месо, како сувомесното и црвеното месо, треба да се јаде умерено.
Воспалението, инсулинот и дебелината одат рака под рака, а преработената храна богата со рафинирани јаглехидрати (на пример, бел леб) и заситени масти првично придонесуваат за прекумерно внесување калории. Хроничното воспаление е важно за ракот. Затоа мислам дека преработената храна е дефинитивно важен дел од равенката, вели Џованучи.
Целовита храна
Голем дел од вашата исхрана треба да биде целосна храна, како онаа од земјата, и би требало да бидете многу свесни за големината на вашите порции, рекол д-р Ребек.
Целата храна вклучува намирници како ориз, компири, грав, овошје и зеленчук наспроти преработена храна како леб, колачиња и тестенини.
Доказите за ова доаѓаат од студиите на луѓе, како и студии на животни, дека ограничувањето на калориите може да биде многу корисно. Популациите кои имаат ограничен внес на калории имаат тенденција да бидат поздрави, со помалку рак и помалку кардиоваскуларни болести. Животинските модели кои се направени го покажуваат истото, рекол Ребек.
Лекарите советуваат лесен начин за да внимавате на вашите порции – користете помали чинии за вашите оброци, како оние за салата.
Намалете го алкохолот
Веројатно се сеќавате на истражувањето кое вели дека една или две чаши црвено вино секоја вечер го промовираат здравјето на кардиоваскуларниот систем. Некои експерти сега го отфрлаат тоа тврдење – особено кога станува збор за ризикот од рак и консумирање алкохол.
Всушност, истражувањата покажуваат дека не постои нешто како „безбеден“ вид на алкохол, вели Ребек.
Алкохолот е канцероген од класа 1 (што значи дека може да предизвика рак), според Меѓународната агенција за истражување на ракот. Конзумирањето поголеми количини на алкохол на редовна основа е специфично поврзано со различни видови на рак.
Можеби не сакате да се откажете од пиво после фудбал и работа или од коктелите со пријателките. Но, многу работи во животот доаѓаат со ризик, а вие можете да изберете да направите попаметни избори, како што е намалувањето на внесот на алкохол од често на повремено, рекол тој.