Дали е време да заборавите на дрвената лажица кога станува збор за оваа нутритивно вредна храна? Експерти за мед ја разбиваат заблудата и кажуваат кои материјали се препорачливи за оваа намена.
Медот е уште одамна ценет како природен лек и нутритивно богата храна, а неговите љубители често се прашуваат дали е важно каков прибор користиме кога го консумираме.
Дрвените лажици одамна се препорачуваат за земање мед со тврдење дека металниот прибор може негативно да влијае на неговите својства.
Дали е ова научно заснован факт или само заблуда?
Еве што велат за ова на порталот Food facts:
„Вистината е дека медот не мора нужно да се јаде со дрвена лажица“, вели д-р Марин Ковачиќ од Факултетот за агробиотехнички науки во Осиек, Хрватска, објаснувајќи дека дрвото може да ја апсорбира влагата од медот или да се контаминира доколку не се исчисти правилно и не се исуши по употребата.
Метална лажица нема негативно да влијае на квалитетот или вкусот
Уверувањето дека не се препорачува да се јаде мед со метални лажици, вели тој, потекнува од постарите времиња кога се користеле лажици од, на пример, алуминиум.
Сепак, денешниот прибор за јадење е направен од метали кои немаат негативно влијание врз органолептичките, физичките или хемиските својства.
„Значи, користењето метална лажица нема негативно да влијае на квалитетот и вкусот“, објаснува професорот.
Како што вели тој, сензорните или нутритивните својства нема значително да се променат доколку се користи соодветниот материјал (на пр. нерѓосувачки челик, квалитетна пластика, суво дрво), но под услов да се користат правилно.
Кога користите метална лажица (нерѓосувачки челик), нема да има реакција со медот.
Меѓутоа, ако металот, нагласува тој, е подложен на корозија или оксидација, како алуминиум или бакар, продолжениот контакт може да предизвика блага хемиска реакција, со оглед на неговата природна киселост (pH 3,2-6,5) и тоа може да влијае на вкусот и потенцијалната хранлива вредност.
Според него, пчеларите во своето производство користат не’рѓосувачки челик и прибор од пластика за храна (како што се кошници, буриња за складирање и сл.).
Дрвото бара соодветно одржување
Пластичните лажици, додава тој, генерално се неутрални, но треба да се внимава на квалитетот на пластиката.
„Ако лажиците не се наменети за прехранбената индустрија, тие можат да испуштаат штетни соединенија, особено на високи температури“, предупредува Ковачиќ, додавајќи дека од друга страна, во денешното време на подигање на еколошката свест, препорачливо е да се избегнува пластика.
Што се однесува до дрвото, тоа не реагира со мед и често се користи од традиционални или естетски причини.
Тој е еколошки, објаснува тој, прифатлив, естетски пријатен, но бара соодветно одржување за да се избегне контаминација.
„Најпрактично и наједноставно е да се користат стандардни метални кујнски лажици, кои се хигиенски, отпорни на киселините во медот и секогаш можат да се користат“, заклучува универзитетскиот професор.
Најважно е секогаш да користите чиста лажица
Доц. проф. д-р Сандра Педисиќ од Факултетот за храна и биотехнологија во Загреб и Центарот за прехранбена технологија и биотехнологија во Задар вели дека медот е претежно во течна форма со висок вискозитет и е малку кисел поради присуството на органски киселини, лактони, естри и некои неоргански јони како фосфат и хлорид кои придонесуваат за неговиот вкус и микробиолошка стабилност.
„Киселоста, исто така, ги подобрува нејзините антибактериски и антиоксидантни ефекти“, вели Педисиќ, објаснувајќи дека предизвикува загриженост дека медот може да реагира со одредени метали и дека ензимите во него, кои придонесуваат за здравствени придобивки и вкус, се чувствителни на метали и можат да влијаат на сетилните или нутритивни својства.
Иако е малку веројатно дека краткиот контакт, како на пример кога брзо додавате мед во чајот, ќе предизвика значителни промени, долгорочното складирање може да влијае на физичко-хемиските параметри, а со тоа и на сензорните и нутритивните својства, како што е потврдено со научни истражувања.
Со оглед на киселоста на медот, додава таа, постои општо мислење дека е подобро да се користат дрвени, пластични или керамички лажици, а поради високата вискозност на медот најчесто се користат дрвени лажици бидејќи медот подобро се лепи.
Чувајте го на суво и ладно место
Според нејзиното мислење, најважно е секогаш да се користи чист прибор без разлика од кој материјал е направена лажицата, за да се спречи контаминација.
Исто така, вели: „Складирајте го правилно на ладно и суво место подалеку од директна сончева светлина и избегнувајте високи температури кои можат да ги разградат корисните соединенија“.
На крајот, можеме да заклучиме дека е најважно да се користи чист прибор, а тоа особено се однесува на дрвените лажици, бидејќи тие можат да ја впијат влагата од медот или да се контаминираат доколку не се правилно исчистени и исушени по употребата.
Порталот заклучува дека не е нужно медот да се зема со дрвена лажица, а најпрактично и наједноставно е да се користат стандардни метални кујнски лажици, кои се хигиенски, отпорни на киселините во медот и секогаш можат да се користат.