За време на владеењето на султанот Сулејман Величествениот кој бил голем обожавател на жените и баклавата, тој вовел посебна церемонија позната како парада на баклава или alayiparad. Создавањето на баклавата си го присвојуваат многу народи, но најголемиот спор беше меѓу Грција и Турција до 2013.година, кога Антеп-баклавата стана првиот турски производ регистриран во ЕУ.
Фината грешно слатка и неодоливо сочна баклава е секако една од најстарите, најраспространетите и најомилените слатки креации во светот, која традиционално е резервирана за најважните и најсвечените семејни настани и празници. Во волшебниот вкус на баклавата уште од памтивек уживале многу народи и затоа многумина со право го присвојуваат нејзиното создавање. Но, особено жестоки дебати за потеклото на баклавата се водат меѓу Грција и Турција, што е интересно за гурманите, но не и премногу важно.
Баклавата со фил од ореви, бадеми или ф’стаци со кои се исфилувани тенки, тенки листови тесто обилно прелиени со сладок сируп од шеќер, мед и зачини, која се појавува во многу облици и вкусови, е омилена во многу делови од светот.
Се обожава на Медитеранот, Блискиот Исток и на Балканот, а меѓу оние што си ја присвојуваат освен Грците и Турците се и Босанците, Албанците, Арапите, Ерменците, Бугарите, па и ние, Македонците.
Долгогодишниот спор меѓу Турција и Грција во врска со потеклото на баклавата беше конечно решен во 2013.година кога Антеп-баклавата стана првиот турски производ регистриран во Европската унија.
Стопанската комора на градот Газиантеп го направила првиот чекор за регистрација на Антеп-баклавата во 2009 година заради расправиите кои се воделе меѓу Турција и Грција и после четири години Антеп баклавата станала прв турски производ кој е регистриран во ЕУ.
Сепак, факт е дека низ вековите многу народи ги замешале прстите во настанувањето на баклавата, па први кои уживале во прабаклавата, тесто за леб со сечкани ореви прелиени со мед, биле Асирците, додека првиот револуционерен чекор во нејзиното формирање бил направено од старите Грци кои обичното тесто го заменуваат со многу пофино, потенко и секако повкусно. Понатаму, Ерменците во сирупот за баклава додале ароматични зачини како каранфилче и цимет, кои биле прифатени и во кујните на Балканот, а Арапите додавале ружина водичка и кардамом.
За среќа на сите љубители на баклавата, во 15 век, печењето баклава било прифатено од најголемите светски освојувачи, Турците, кои ја довеле до совршенство и ја претвориле во многу комплициран десерт за кој покрај најдобрите состојки се барале и талент и вештина.
За време на Отоманската империја, и онака тенкото тесто станало толку тенко што низ можело јасно да се гледа, па баклава можеле да печат само вистинските мајстори на нивниот занает (слаткари специјализирани за правење на баклави), а можеле да си ја дозволат само најбогатите, султаните. пашите и везирите.
Во тоа време, баклавата била работа на престиж и доказ за отменоста на домот, па богатите семејства се натпреварувале чија баклава ќе има повеќе слоеви од невообичаено тенкото тесто. Баклавата била толку важна што пред печењето ја носеле на увид кај газдата, кој го испитувал нејзиниот квалитет со помош на златник.
Ако втиснатиот златник не успевал да помине низ слоевите тесто и да стигне до дното на плехот, баклавата била одлично подготвена, па паричката како награда завршувала во џебот на слаткарот. Секако, во дворските кујни работеле највештите мајстори кои можеле да го истегнат тестото толку тенко што понекогаш 40 листови не биле подебели од ливчињата од роза, па така баклавата која се печела за султанот имала повеќе од 100 листови тесто.
Како десерт достоен само за непцата на најмоќните и најбогатите, баклавата се печела по повод сите важни настани, семејни, верски и државни. Баклавата била омилена и во харемите каде покрај тенкоста на тестото, при подготовката се водела сметка за изборот на состојки и зачини со афродизијачко дејство, па за мажите се подготвувала баклава со ф’стаци и кардамом, а за жените со орев и цимет. Додека, на пример, бадемите и каранфилчето биле погодни и за двата пола.
За време на неговото славно владеење, султанот Сулејман Величествениот (1520-1566), голем обожавател на жените и баклавата, вовел посебна церемонија позната како парада на баклава или алајпарад и за време на петнаесеттиот ден од светиот месец Рамазан, на неговите војници, јаничари кои во свечена поворка доаѓале на дворот, им делеле баклави (1 голем послужавник на секои 10 војници) кои се печеле специјално за нив во дворската кујна.
Интересно е што во Турција баклавата како многу елегантен и многу скап десерт до 19 век била резервирана само за многу богатите, додека другите ја јаделе само во исклучителни прилики, па не е чудно што изреката „Не сум доволно богат за да јадам баклава секој ден“, е актуелна до денес.
Иако баклавите се секогаш екстремно слатки и неодоливо вкусни, горе-долу се разликуваат една од друга, па така во Иран, на пример, баклавата традиционално се подготвува со бадеми или ф’стаци, а во Турција, во зависност од областа, со ф’стаци и лешници, како и со ореви, кои најверојатно заради турските освојувања доминирале и во баклавата која традиционално се приготвувала во балканските земји.
Слична е приказната и со сирупот, па баклавата на народите на Арапскиот Полуостров е зачинета со ружина вода, додека оние од Грција и Турција, исто како и нашите и на нашите соседи, се топат во сируп од мед, сок од лимон и цимет. Секако, освен по филовите и сирупот, баклавата се разликува и по дебелината и големината и начинот на кој се формира и се сече.
Покрај традиционалните баклави од ореви, бадеми и ф’стаци, совршен вкус имаат и оние со други видови филови, како онаа во која традиционалниот фил од ореви е зајакнат со чоколадо или со чоколадо и афион.
Еве го рецептот за најкласичната верзија на баклава:
Состојки:
1 кг кори
1 кг ореви, толчени во аван
1 рака шеќер
1 рака гриз
цимет по желба
За шербетот:
1.100 г шеќер
800 г вода
1 ванилин шеќер
сок од 1 лимон
Приготвување:
Оревите се толчат во аван, а потоа во нив се ставаат 1 рака шеќер, 1 рака гриз и цимет по желба. Се меша убаво.
Се ставаат во тепсијата најдолу 4 кори, и се става од филот. Потоа се става фил на секоја втора кора, а најгоре се ставаат повторно 4 кори. Се сече на баклави и се става да се пече. Се топи 1 путер во тенџере и му се додава 1 шолја зејтин. Со ова се полева исечената баклава и се става во загреана рерна. Трикот за оваа баклава на квадрат е во бавното печење на ниска температура.
Шербетот, откако ќе проврие се остава да врие само 3 минути па топлата баклава која тукушто ќе ја извадите од рерна се прелива со врел шербет. За 15 минути го впива целиот шербет и можете да уживате.