Зелка, брокула и кељ: Зеленчук кој им се препорачува на пациенти со рак

Зелката, кељот и брокулата се некои од претставниците на семејството на крстовидни растенија кои се евтина и исклучително здрава храна, но и зеленчук што многу луѓе го прескокнуваат или го јадат „како по казна“. Експертите истакнуваат дека овој зеленчук може да нè заштити од рак. Добрата вест е дека дури и во помали количини, овие зеленчуци содржат соединенија кои го штитат срцето, го намалуваат ризикот од рак и го забавуваат растот на малигни тумори.

Зелката има антиоксидантни и антиинфламаторни својства

Диететичарката Ема Вејло од Центарот за интегративна онкологија на UCLA, експерт за исхрана и третман на рак, тврди дека крстовидните растенија се полни со корисни хранливи материи кои можат да им помогнат на пациентите, но и да го спречат почетокот на болеста. Некои од попознатите и широко достапните крстовидни зеленчуци вклучуваат зелка, кељ, прокељ, ротквици, листестиот кељ (раштан), келераба, брокула и рен.

Овој зеленчук содржи глукозинолати, кои се разградуваат во фитохемикалии богати со сулфур, познати како изотиоцијанати. Еден од најпроучуваните глукозинолати е сулфорафан, фитонутриент со моќни антиоксидантни и антиинфламаторни својства.

Го инхибираат растот на малигните клетки

Експертите забележуваат дека дури и мали количини на овие хранливи материи имаат бројни здравствени придобивки. Студија објавена во 2021 година покажала дека овие растителни соединенија се „важни компоненти во превенцијата и третманот на бројни хронични болести“, вклучувајќи висок холестерол, висок крвен притисок и рак.

Некои експерти препорачуваат пациентите со рак да јадат барем една порција растрест зеленчук дневно. Сулфурните соединенија и растителните пигменти се важни во борбата на телото против канцерогените материи, како и во одржувањето на нормалните метаболички функции.

Националниот институт за рак вели дека сулфурните соединенија, познати како глукозинолати, го инхибираат растот на малигните клетки во белите дробови, желудникот, дебелото црево, јајниците и простатата. Се верува дека глукозинолатите неутрализираат одредени канцерогени материи, имаат антиинфламаторни ефекти и ги потиснуваат штетните бактерии.

Сиров или варен?

Крстовидните зеленчуци се богати со растителни влакна, витамини и минерали.

„Здравствените придобивки може да се почувствуваат кога се консумираат во мали порции, не мора да се големи оброци“, забележува Вејо.

Може да се јадат варени или сирови, но луѓето со нарушувања на тироидната жлезда треба да ги консумираат варени и во помали количини.

Инаку, хранливите материи најдобро се искористуваат со сечкање или темелно џвакање на сировиот зеленчук.

Вејо советува дека ако претпочитаме варен зеленчук, да го исечеме 40 минути пред готвењето за да ги активираме корисните соединенија. Најдобар начин да се зачуваат хранливите материи е да се консумира малку сечкана зелка или ротквица како свежа салата.

Евтина и здрава храна

Зелката е лесно достапна и е една од најевтините намирници. Некои лекари веруваат дека треба да биде присутна во секојдневната исхрана на луѓето со дијабетес.

Вејо истакнува дека зелката, и покрај нејзините многубројни придобивки, е доста запоставена во исхраната на современиот човек.

– Можете да чувате главица свежа зелка во фрижидер до еден месец без да се расипе, за разлика од спанаќот. Свежо сечканата зелка може да се додаде во супи, пржени јадења, па дури и во кајгана – вели Вејо.

Како да ги зачуваме хранливите материи?

Ако одлучиме да готвиме, Вејо советува готвење на пареа, печење, динстање или загревање во микробранова печка, бидејќи традиционалното готвење во вода „одзема“ многу хранливи материи.

Непријатна реакција: гасови
Гасовите се честа непријатна реакција на консумирањето на овие зеленчуци. Вејо објаснува дека тоа е нормален одговор на телото на сулфурните соединенија.

– Важно е желудникот постепено да се адаптира. Започнете со мали порции и слушајте го вашето тело, а потоа постепено зголемувајте го внесот. Доколку добро ги толерирате, може да ви донесат бројни придобивки – заклучува Вејо.