Некои студии покажуваат дека потрошувачката на палмино масло не го зголемува ризикот од срцеви заболувања, кога се користи како дел од здрава и урамнотежена исхрана како целина. Потрошувачката на нерафинирано палмино масло може да го подобри и статусот на витамин А во исхраната кај оние кои имаат недостаток.
Палминото масло е најкористеното масло во светот, но колку е здраво? Најдовме неколку факти и резултати од научните истражувања за хранливата и здравствената вредност на ова масло.
Палминото масло е растително масло добиено од плодот на палмата. Постои сирово палмино масло кое се добива со пресување на плодот и има масло од јадрото на плодот кое се добива со дробење и цедење на јадрото во средината на плодот на палмата. Според достапните податоци, ова е најкористеното масло во светот. Над 85% од неговото производство доаѓа од Индонезија и Малезија, а се произведува и во 42 други земји.
Палминото масло се смета за евтино масло, бидејќи неговото производство е, теоретски, поевтино од другите; меѓутоа, во пракса, производството на палмино масло има значително негативно влијание врз природната средина.
Видови палмино масло
Постојат два главни типа на палмино масло: рафинирано и нерафинирано.
Рафинирано палмино масло
Рафинираното палмино масло се користи многу почесто, главно поради тоа што има висока точка на чадење – 232 степени Ц. Во развиените земји најчесто не се користи за подготовка на храна за домаќинствата, но многу често се користи во индустриското производство (како и во рестораните). На пример, во Америка, рафинирано палмино масло може да се најде во речиси 50% од преработената храна, како пица, путер од кикиритки, чоколадо, креми за кафе, но и во многу козметички производи, каде што се додава како стабилизатор.
Нерафинирано палмино масло
Нерафинираното палмино масло е помалку преработено. Затоа има поизразена боја и вкус (затоа го нарекуваат и црвено палмино масло). Нутритивно е слично на рафинираното палмино масло, меѓутоа, нерафинираното палмино масло содржи значително повеќе каротеноиди од рафинираното палмино масло.
Нутритивна и здравствена вредност на палминото масло
Палминото масло содржи антиоксиданти, заситени масти, мононезаситени масти и полинезаситени масти, кои се поврзани со поволни ефекти врз кардиоваскуларното здравје. Особено е богато со токотриеноли, кои се форма на витамин Е. Токотриенолите имаат антиоксидантни својства и студиите ги поврзуваат со подобро здравје на мозокот кај луѓето.
Некои студии покажуваат дека потрошувачката на палмино масло не го зголемува ризикот од срцеви заболувања, кога се користи како дел од здрава и урамнотежена исхрана како целина. Потрошувачката на нерафинирано палмино масло може да го подобри и статусот на витамин А во исхраната кај оние кои имаат недостаток.
Негативни страни на палминото масло
Палминото масло е особено богато со палмитинска масна киселина, заситена маст која некои студии ја поврзуваат со зголемен ризик од срцеви заболувања. Но, други истражувања не се согласуваат со ова и сметаат дека палмитинската масна киселина сама по себе не претставува ризик, туку прашање е колку се користи во однос на полинезаситените масни киселини, како што е омега 3; со други зборови, ако не користите премногу палмино масло, а користите доволно извори на омега 3 масни киселини, нема да има штета.
Другиот недостаток на користење на палминото масло се однесува на животната средина. Многу стари шуми, претежно во Југоисточна Азија, се расчистуваат за да се засадат плантажи со палми, токму за производство на ова масло. Во обид да ја задоволат побарувачката за палмово масло, се сечат дрвја, со што се уништуваат живеалиштата на дивиот свет и се намалува апсорпцијата на јаглерод диоксид. Производството на палмино масло го загрозува опстанокот на орангутаните, слоновите од Суматра, носорозите, тигрите, а исто така го отежнува преживувањето на локалното население.
Сепак, можно е да се најде палмино масло кое се произведува на одржлив начин, а тоа е наведено во неговата декларација (т.н. сертификат RSPO).
Палминото масло е неверојатно ефикасна култура, која произведува повеќе масло по површина од која било друга еквивалентна култура за производство на растително масло. На глобално ниво, палминото масло обезбедува 40% од светската побарувачка за растително масло на нешто помалку од 6% од земјиштето што се користи за производство на сите растителни масла. За да добиете иста количина на алтернативни масла како соја, кокос или сончогледово масло, ќе ви треба нешто помеѓу 4 и 10 пати повеќе земја, што само ќе го префрли проблемот на други делови од светот и ќе ги загрози другите живеалишта, видови и заедници. Понатаму, има милиони мали фармери кои зависат од производството на палмино масло за егзистенција. Бојкотирањето на палминото масло не е решение. Наместо тоа, треба да бараме поголема акција за да се справиме со проблемите.
Заклучок: Дали е добро за вас да консумирате палмино масло?
Палминото масло има добри нутритивни аспекти (токотриеноли и витамин А), но и висок процент на палмитинска киселина, што може да го зголеми ризикот од срцеви заболувања доколку се консумира премногу.
Според она што може да се заклучи од истражувањето, најверојатно умереното консумирање на палминото масло нема да ви наштети. Но, тоа секако не треба да биде главното масло во вашата исхрана.