Дали е ова идеално овошје: ги регулира шеќерот и мастите, ги штити срцето и црниот дроб и може да го намали нивото на мочна киселина

Во нив може да се ужива на сто начини. Секако, наједноставно и најздраво е да ги јадете свежи, но може да ги искористите и за правење сок, смути, овошна салата, штрудли, палачинки, колачи… а има и многу солени јадења во кои совршено се вклопуваат, како што се разни салати и сосови за скара или печење.

Еве зошто треба максимално да ја искористиме кратката сезона на црешите.

Бројни студии, ја докажале поврзаноста на редовното консумирање овошје и зеленчук со намален ризик од хронични болести, мозочен удар и некои видови рак, како и смртност. Освен што обезбедува витамини, минерали, каротеноиди и диетални влакна, овошјето содржи и полифеноли кои го намалуваат ризикот од метаболички синдром, дијабетес, безалкохолни масни заболувања на црниот дроб и кардиоваскуларни болести. Кога го знаеме сето ова, се чини дека црешата е најблиску до она што треба да биде идеалната храна: хранливо богата, нискокалорична и божествена по вкус.

Што содржат црешите

Црешите содржи значителни количини на важни хранливи материи и биоактивни компоненти како што се влакна, полифеноли, витамини и минерали. Покрај тоа, тие се добар извор на амино киселини, но и на вода, која сочинува околу 80 отсто од јадливиот дел од овошјето.

Црешите содржат јаглехидрати, особено едноставни шеќери (гликоза, фруктоза, сахароза и сорбитол) кои се одговорни за сладоста, додека киселоста се должи на присуството на органски киселини (јаболкова, лимонска, јантарна, млечна и оксална).

Црешите се извор на витамини, особено витамин Ц и минерали како што се калиум, фосфор, калциум и магнезиум, а исто така содржат фенолни соединенија, како што се фенолни киселини (хидроксицинаминска киселина) и флавоноиди (антоцијани, флаван-3-оли и флавоноли ).

Селак, колку и да се црешите здрави и пожелни, постои препорачан дневен внес кој е од 15 до 20 цреши дневно, што би одговарало на една шолја. Оваа количина содржи 1,46 грама протеини, 22,1 грама јаглени хидрати, 2,9 грама влакна, 29 милиграми фосфор, 17,9 милиграми калциум, 306 милиграми калиум, 9,66 милиграми неодамнешни бета-2, 5 микрограми витамин Ц, и 86,9 килокалории.

За што сѐ помагаат

Покрај превентивниот ефект што можеме да го добиеме благодарение на високите концентрации на биоактивни соединенија, црешите имаат и бројни други здравствени придобивки, на пример, во случај на оксидативен стрес, еден од главните биохемиски процеси присутен во позадината на разни болести. Со прекумерното производство на реактивни кислородни соединенија (ROS) се зголемува оксидативниот стрес во телото, што доведува до оштетување на клетките и воспаление, што го олеснува развојот на болести.

Најголем дел од истражувањата се правени на клеточно ниво или на животни, но секако е докажано дека редовното внесување на зеленчук и овошје кај луѓето го намалува ризикот од многу хронични болести кои се директно поврзани со зголемувањето на реактивни кислородни соединенија (ROS).

Студиите покажале дека црешите ги намалиле и тримесечните вредности на шеќерот во крвта, т.н. хемоглобин A1C (HbA1c), но исто така и липопротеините со многу ниска густина (VLDL) и триглицеридите/липопротеини со висока густина (TG/HDL) кај жени со дијабетес. VLDL и TG/HDL биле намалени кај дебелите учесници, а активноста на ензимите COX-1 и COX-2, кои доведуваат до зголемен оксидативен стрес, била намалена.

Листата на придобивки од црешите не завршува тука. Се покажало, на пример, дека во случај на акумулација на мочна (урична) киселина, која предизвикува појава на гихт, тие можат да дејствуваат многу брзо.

Во една студија на повеќе од 600 испитаници со гихт, учесниците кои јаделе свежи цреши два дена имале околу 33 отсто помалку напади од гихт од оние кои не јаделе цреши, а оние кои јаделе цреши и земале препишани лекови за гихт имале 75 отсто помалку напади.

Јадењето цреши или пиењето сок од цреши секој ден може да го намали нивото на урична киселина и да ја ублажи болката и отокот.

Понатаму, црешите ви помагаат да спиете подобро благодарение на високото ниво на мелатонин, хормон кој помага во регулирањето на циклусот сон-будење; на серотонин, т.н хормонот на среќата, кој игра клучна улога во регулирањето на функциите на телото како што се расположението, спиењето, варењето, мачнините, заздравувањето на раните, здравјето на коските, згрутчувањето на крвта и сексуалната желба, и на триптофанот, есенцијална амино киселина која игра улога во производството и одржувањето на протеините, мускулите, ензимите и на невротрансмитерите.

Во умерени количини

Ако ги јадете прекумерно, црешите може да предизвикаат дигестивни проблеми како стомачни тегоби, дијареа, грчеви, гасови, надуеност, како и зголемување на нивото на гликоза во крвта.

Иако поради содржината на јаглехидрати и влакна, кои овозможуваат порамномерно зголемување на нивото на гликоза во крвта, црешите се добар избор за овошен оброк за лицата со дијабетес, не смее да се заборави да се контролира внесувањето.

Исто така, важно е да се има предвид дека шеќерот се додава за зачувување на овошјето, затоа внимавајте кога консумирате џемови, мармалади или ликер од цреши.

Има уште едно предупредување: не треба да ги јадете јамките од црешите.

Имено, тие го содржат соединението амигдалин, кое човечкото тело може да го претвори во штетен цијанид доколку семката се џвака или се јаде.

Водород цијанидот го попречува транспортот на кислород во телото, потенцијално оштетувајќи ги мозокот, срцето, белите дробови и другите органи.

Степенот на можната штета зависи од количината на цијанид на која сме изложени. Три до девет семки, во зависност од сортата, можат да произведат еквивалент од 0,01 до 1,1 мг цијанид во човечкото тело. Симптомите на акутна токсичност вклучуваат главоболка, гадење, напади, конвулзии и отежнато дишење. Но, токсичниот ефект и производството на цијанид се случува само ако семката се дроби или џвака.

Од друга страна, голтањето цели семки од цреши не предизвикува токсичност, но може да доведе до опструкција на дебелото црево и е опасност од задушување за малите деца. Затоа најдобро е воопшто да не ги консумирате семките.

Како да ги чувате

Црешите се собираат кога плодовите се целосно зрели. Ако треба да се користат свежи, тие мора да бидат цврсти и собрани со стеблото. Измијте ги веднаш пред јадење, бидејќи секој вишок вода може да го забрза расипувањето на овошјето.

Веднаш отстранете ги оштетените плодови и оние со знаци на расипување, бидејќи тие влијаат на расипувањето на околните плодови, како и на развојот на мувла.

Најдобро е да ги чувате во фрижидер, да се свежи. Тие не треба да бидат премногу набиени во садот, за да не се акумулира вишокот на влага.

Од истата причина, не е добро да се покриваат со капак или претходно покријте ги со хартиени салфети за да се впие вишокот на влага.

Црешите може да се чуваат во фрижидер два до три дена, а доколку за тоа време не сте успеале да ги изедете, добра опција е да ги замрзнете. Пред замрзнување, се препорачува да се отстраните семките за подоцна полесно да се користат. Црешите може да се чуваат во замрзнувач до една година.