Според Ајурведата, многу е важно каква храна внесуваме во телото, бидејќи таа може да има лековито, неутрално или токсично дејство. Потребни се години од почетокот на нарушувањето во организмот до појавата на некои симптоми, па затоа ајурведските лекари препорачуваат да се подложиме на пулсова дијагностика и да спречиме посилни дисбаланси кои предизвикуваат сериозни болести, а кои во одредена фаза можат да се доведат во баланс со правилна исхрана
Ајурведските лекари го гледаат организмот како целина на која влијаат различни видови енергија кои управуваат со сите физиолошки процеси. Ако сакате да го разберете вашето тело како спој на енергетско, психолошко и физиолошко ниво, прочитајте …
Уметноста на читање на пулсот
Нади Вигјан е древна ајурведска техника за читање пулс која му овозможува на ајурведскиот лекар увид во дисбалансот во телото на физичко и енергетско ниво. Нади значи пулс, а вигјанам значи познавање на пулсот или уметност на читање на пулсот. Читањето на пулсот потекнува од Индија, поточно од Хималаите, каде што просветлените риши (ведски научници) добивале знаење за целиот универзум и живот со отворени и чисти срца во длабока тишина и медитација.
Се верува дека целото ведско знаење не потекнува од умот на просечен човек, туку од повисока медитативна состојба, па така и овој дел од знаењето за читање на пулсот за дијагностички цели. Ова знаење се пренесувало со предавање, при што учениците оделе во домовите на ришиите и таму добивале информации за ова знаење. После тоа, знаењето за пулсната техника се пренесувало во семејството, а подоцна биле создадени записи.
Природна конституција и моментална нерамнотежа
Во текот на неколку илјади години, Ајурведата стана практична и клиничка медицинска наука бидејќи е емпириски потврдена во долг временски период (дури 5.000 години). Ајурведата има уникатна методологија во осум клинички гранки кои помагаат да се одреди состојбата на организмот, и тоа: преглед на пулсот, урина, столица, очи, јазик, говор, кожа и физиолошки преглед. Од сите овие гранки најважен е прегледот на пулсот.
Благодарение на долгогодишната пракса и големото знаење, ајурведскиот лекар одредува пракрити, односно природна конституција и викрити – моментална нерамнотежа во телото, односно нарушување на дошите и дава прогноза на болеста преку пулсот. Ајурведското испитување на пулсот открива многу скриени тајни на животот во секое живо суштество.
Пулсот е суптилна манифестација на универзалната свест која вибрира низ телото на секоја личност. Како што е познато, хранливите материи се транспортираат низ телото до секоја клетка со пулсирање на срцето. Благодарение на оваа пулсација, постои постојана комуникација помеѓу клетките и интелигенцијата. Со пулсната техника може да се доживее интелигенцијата на клетките.
Вата, пита и кафа пулс
За висококвалитетно и прецизно читање на пулсот, ајурведскиот лекар треба да има познавање на трите основни принципи на кои се заснова ајурведата, имено дошите или, едноставно кажано, биоенергиите кои одредуваат сè во природата и живите суштества. Соодветно на тоа, постои пулс вата, пита и кафа. Покрај трите доши во Ајурведата, неопходно е да се знаат и петте елементи кои се застапени во нас и во природата, а тоа се воздухот, просторот, огнот, водата, земјата. Тие пет елементи се составен дел на дошите кои ги регулираат сите физиолошки и ментални функции во телото и сите процеси во природата.
Секоја доша има одделни квалитети на овие елементи. Вата доша се манифестира преку елементите на воздухот и просторот, што значи дека се наоѓа во сите шуплини во телото (на пр. цревата, вените, синусите…), а елементот воздух може да се објасни како дишење.
Пита доша се манифестира преку елементите на оган и вода, што значи дека е задолжена за метаболичките процеси кои бараат топлина, односно елементот оган, регулирање на телесната температура, стимулација на дигестивните сокови, за што е исто така потребна вода.
Елементите на земјата и водата се манифестираат во кафа дошата, која ја регулира лимфата (водата), мускулите и масното ткиво (кои имаат земјена и водена енергија). Секое живо суштество ги има сите три доши, а нивната застапеност ја одредува индивидуалната конституција и управува со сите функции во телото. Кога ќе се појави нивната нерамнотежа, започнува развојот на болеста.
Како движењето на животните
Пред да пристапат кон „читање“ на пулсот, ајурведските лекари треба да ги знаат главните карактеристики на пулсот на секоја доша. Ведските мудреци Риши го опишале пулсот на секоја доша како движење и однесување на одредени животни. На санскрит е тоа гати или движење.
Така, на пример, вата пулсот се чувствува како движење на кобра или на санскрит сарпагати, пита пулсот се чувствува како скок на жаба, на санскрит мандукагати. Кафа пулсот се чувствува како движење на лебед на езеро, хамсагати на санскрит.
Други квалитети на вата пулсот се: тој е површен, слаб и лесен, а со посилен притисок исчезнува, брзо се движи, има нерамномерен ритам, најдобро се чувствува под показалецот, а кожата се чувствува студена на допир. Пита пулсот е со висок интензитет, топол на допир, со добра јачина и постојана сила.
Кафа пулсот е длабок, бавен, се чини како воден, ја одржува температурата во телото бидејќи луѓето со доминантна кафа-доша имаат вишок масно ткиво. Ова е основното знаење потребно за разбирање на болестите со читање на пулсот. Нерамнотежата на дошите која се манифестира во пулсот укажува на причините, а не на симптомите на болеста.
Седиштето на вата во дебелото црево, пита во тенкото црево, кафа во желудникот
За да ги разбереме патолошките процеси во дошите кои влијаат на почетокот на болеста, мора да знаеме дека во Ајурведата симптомите на болеста се јавуваат во шест фази преку кои дошите влијаат на одреден патолошки процес. Секоја доша, кога е во рамнотежа, се наоѓа во својата домашна средина или област на телото каде што влијае и ги регулира сродните функции на организмот.
Седиштето на вата е во дебелото црево, природното седиште на пита е во тенкото црево, кафата е во желудникот и ова се основните локации на секоја од дошите. Кога дошите почнуваат да се шират и акумулираат, се јавува нерамнотежа што предизвикува болести.
Улогата на храната
Првата фаза е акумулација на доши во нивната домицилна област и се нарекува санчаја. Симптомите се благи или речиси незначителни, но може да се прочитаат во пулсот. На пример, при акумулација на вата, тоа може да биде еден вид запек (тоа не значи само нередовно празнење на дебелото црево, туку и гасови во цревата, надуеност, тежина после нормален оброк, бавно варење).
Најчесто тоа се случува поради долготрајно консумирање несоодветна храна, негативни мисли и слично. Со оглед на тоа што сите доши имаат седиште во органите за варење, многу е важно каква храна внесуваме во телото, па затоа Ајурведата нагласува дека храната може да има лековито, неутрално или токсично дејство.
Желба за погрешни вкусови
Втората фаза е провокација или пракопа, што подразбира ширење на дошите на други делови од телото, каде што исто така управуваат со некои функции. Тоа значи дека предолго сме ги продолжиле лошите навики и сме дозволиле дошите дополнително да се шират. Во оваа фаза веќе може да се почувствуваат разни тегоби, кои исто така може да се ублажат со правилна исхрана во согласност со ајурведските принципи.
Третата фаза е дисперзија или прасара. Дошата бара други ткива, најчесто се шири во физички послабите области. Овде, телото се менува така што има потешкотии да препознае што всушност му одговара, а што не, па продолжува да зема храна што ја влошува состојбата и ја зголемува нерамнотежата поради погрешни сигнали. На поединецот му треба многу самоконтрола за да ја исфрли желбата за погрешни вкусови и повторно да ја воспостави хармонијата на дошите.
Важно во Ајурведата е дека слични работи се привлекуваат, па додека сме во рамнотежа, знаеме што ни е потребно за да ги држиме дошите под контрола, а кога станува збор за втората и третата фаза од движењето на дошите, тогаш имаме потреба да земаме храна што го поттикнува ова негативно движење. Ова е чест проблем на пациентите кои се жалат кога ајурведскиот лекар ќе им пропише исхрана и рутина бидејќи мораат да исклучат некои намирници и вкусови од исхраната кои го зголемуваат дисбалансот, а тие навистина не можат без слатка или солена храна.
Што ни е најтешко
На пример, на луѓето со зголемена пита-доша им е тешко да се откажат од зачинета, солена и кисела храна бидејќи поради нерамнотежата не ги препознаваат сигналите дека овие вкусови и таквата храна им пречат.
Луѓето со зголемена вата доша најчесто имаат проблем со монотон ритам и уредно време за оброци, спиење и станување, бидејќи поради карактеристиките и квалитетот на овие доши, тие се нестабилни, постојано копнеат за промени и брзина, па брзо им здосадува рутината на денот која навистина им е потребна.
На луѓето на кои им е во нерамнотежа кафа дошата, им е тешко да станат рано и се шокирани кога лекарот ги советува да станат најдоцна до 6 или 6 и 30 часот. Одењето во кревет и правилното станување има значително влијание врз дошите и квалитетот на животот. За луѓето со зголемена кафа, долгиот сон е катастрофален бидејќи го поттикнува растот на оваа доша во телото, а со тоа и нерамнотежата. Со текот на времето, луѓето кои го имаат овој проблем почнуваат да имаат проблеми со тежината, бавен метаболизам и се склони кон болести на респираторниот тракт бидејќи кафата го стимулира производството на слуз во телото.
Негативни мисли кои создаваат токсини во телото
Четвртата фаза е складирање или стана самраја. Во оваа фаза, дошите се акумулираат во делови од ткивото кои се природно послаби и на тој начин го ослабуваат имунитетот, ткивата и органите и нивните функции. За да не се вкорени дошата во области каде што не ѝ е природно место, потребен е силен имунитет.
Дали вишокот на доша ќе надвладее и ќе предизвика понатамошен развој на болеста, исто така зависи од количината на токсини кои се наоѓаат во телото. Нашата ментална состојба е исто така важна бидејќи негативните мисли влијаат на развојот на токсините на ментално ниво.
Петтата фаза е манифестација или вјакати. Во оваа фаза, дошите сериозно ги оштетуваат ткивата. На пример, акумулацијата на вата доша во зглобовите создава вкочанетост, пукање, болка. Само во оваа фаза луѓето одлучуваат да побараат некаква помош, ретко порано бидејќи не ни сфаќаат дека имаат здравствени проблеми.
Појавата на симптоми укажува дека фазата е веќе напредната
Процесот на развој на болеста во Ајурведата започнува веќе во првата фаза, а не кога ќе почнеме да чувствуваме болка, бидејќи појавата на симптомите е поврзана со веќе напредната фаза. Потребни се години од почетокот на нарушувањето до појавата на некои симптоми. Начинот на живот и лошите навики едноставно не дозволуваат поединецот да се поврзе со своето тело и со себе, а превенцијата е често на многу ниско ниво.
Шестата фаза е уништување или бхеда. Во оваа фаза, вата дошата се шири на другите органи. Болеста се шири и уништува и создава оштетувања и дегенеративни промени на органите. Во оваа фаза болеста станува хронична, постојана и сеопфатна, па затоа не е ограничена на одреден орган.
Разбирањето на овие шест фази низ кои нерамнотежата на дошите предизвикува развој на болеста му помага на ајурведскиот лекар да ги прочитаат нерамнотежите во пулсот, да ги процени фазите и прогнозата за состојбата на организмот. Затоа, се препорачува да се подложиме на пулсова дијагностика додека сè уште немаме видливи симптоми, бидејќи со навремено испитување на пулсот можеме да спречиме посилни дисбаланси кои предизвикуваат сериозни болести.
Основни упатства
Покрај самиот пулс, лекарот може веќе при првиот контакт со личноста да дознае која доша доминира кај него, која би можела да биде надвор од рамнотежа, врз основа на увид во тоа како човекот оди, се движи, зборува и каков е неговиот изглед, надворешноста. На пример, личноста со изразена кафа доша може да биде бавна, со мек од, пријатен глас, посилна конституција, густа коса…
Вата личноста е брза, нервозна, немирна, слаба, со слаби мускули, слаба коса, сува кожа, а личноста со изразена пита е со средна градба, често со светла и чувствителна кожа, гласна, со средна брзина на одење, коса со средна густина, светли очи. Сепак, ова се само основни упатства, бидејќи преку пулсот се прави детална анализа и се утврдува односот и нерамнотежата на дошите, а тоа е еден од главните и суштински методи за дијагностицирање во Ајурведата.