Да, но веројатно не поради причината за која размислувате.
Најдобриот совет останува однапред да го измиете оризот и да се осигурате дека консумирате разновидни житарки. Исто така, погрижете се и да избегнувате предолго да го држите измиениот или варен ориз на собна температура.
Оризот е основна храна за милијарди луѓе во Азија и Африка. Тој е исто така сестрана состојка за многу култни јадења од целиот свет.
И покрај неговата универзална привлечност, прашањето кое се поставува во секоја кујна, било да е тоа професионална или приватна, е дали треба да го измиете (или накиснете) оризот пред да го зготвите.
Што велат готвачите?
Експертите за кулинарство тврдат дека миењето на оризот пред готвење ја намалува количината на скроб што доаѓа од зрната. Можете да го видите ова во заматената вода од плакнењето, за која студиите покажаа дека е слободен скроб (амилоза) на површината на зрното ориз произведено со постапката на мелење.
Во кулинарските кругови, миењето се заговара за некои јадења кога се бара одвоено зрно. Сепак, за други јадења како што се рижото, паелја и пудинзи од ориз (каде што ви треба леплив, кремаст ефект), се избегнува миење.
Други фактори, како што се видот на оризот, семејната традиција, локалните здравствени предупредувања, па дури и перцепираното време и труд што се потребни, ќе влијаат на тоа дали луѓето однапред го мијат оризот.
Дали има докази дека миењето на оризот го прави помалку леплив?
Една неодамнешна студија го спореди ефектот на миењето врз лепливоста и тврдоста на три различни видови ориз од ист добавувач. Трите видови биле леплив ориз, ориз со средно зрно и ориз јасмин. Овие различни видови или воопшто не биле измиени, или биле измиени трипати со вода или десет пати.
Спротивно на она што ќе ви го кажат готвачите, оваа студија покажала дека процесот на миење немал ефект врз лепливоста (или тврдоста) на оризот.
Наместо тоа, истражувачите покажале дека лепливоста не се должи на површинскиот скроб (амилоза), туку на различен скроб наречен амилопектин кој се исцедува од зрното ориз за време на процесот на готвење. Извлеченото количество се разликувало помеѓу видовите зрна ориз.
Значи, разновидноста на оризот – наместо миењето – е критична за лепливоста. Во оваа студија, лепливиот ориз бил најлеплив, додека оризот со средно зрно и оризот јасмин биле помалку лепливи, а исто така и поцврсти.
Сепак, можеби ќе сакате да го измиете оризот
Традиционално оризот се мие за да се измие прашината, инсектите, малите камчиња и парчињата лушпа што останале од процесот на лупење на оризот. Ова сè уште може да биде важно за некои региони во светот каде што обработката не е толку прецизна.
Во поново време, со големата употреба на пластика во синџирот на снабдување со храна, микропластика е пронајдена во нашата храна, вклучувајќи го и оризот. Се покажа дека процесот на миење исплакнува до 20% од пластиката од неварениот ориз.
Истата студија покажала дека без оглед на пакувањето (пластична или хартиена кесичка) во која купувате ориз, тој содржи исто ниво на микропластика. Истражувачите, исто така, покажале дека пластиката во (претходно варениот) инстант ориз е четири пати повисока отколку во неварениот ориз. Ако претходно го исплакнете инстант оризот, можете да ја намалите пластиката за 40%.
Исто така, познато е дека оризот содржи релативно високи нивоа на арсен, поради тоа што културата апсорбира повеќе арсен додека расте. Се покажало дека миењето ориз отстранува околу 90% од био-пристапниот арсен, но исто така исплакнува и голема количина на други хранливи материи важни за нашето здравје, вклучувајќи бакар, железо, цинк и ванадиум.
За некои луѓе, оризот нуди мал процент од нивниот дневен внес на овие хранливи материи и оттука ќе има мало влијание врз нивното здравје. Но, за популациите кои консумираат големи количини на ориз дневно, тоа може да влијае на нивната севкупна исхрана.
Друга студија разгледувала други тешки метали, олово и кадмиум, покрај арсенот и покажала дека предмиењето ги намалило нивоата на сите овие за помеѓу 7-20%. Светската здравствена организација предупреди на ризикот од изложување на арсен од водата и храната.
Нивото на арсен во оризот варира во зависност од тоа каде се одгледува, сортите на ориз и начините на готвење. Најдобриот совет останува однапред да го измиете оризот и да се осигурате дека консумирате разновидни житарки. Најновата студија во 2005 година покажа дека највисокото ниво на арсен е во Соединетите Држави. Сепак, важно е да се има предвид дека арсенот е присутен во друга храна, вклучувајќи производи направени од ориз (колачи, крекери, бисквити и житарки), алги, морски плодови и зеленчук.
Дали миењето ориз може да ги превенира бактериите?
Накратко, не. Миењето на оризот нема да има влијание врз содржината на бактерии во варениот ориз.
Она што е позагрижувачко е колку долго го чувате варениот ориз или измиен ориз на собна температура. Готвењето на оризот не ги убива бактериските спори од патогенот наречен Bacillus cereus.
Ако влажниот ориз или варен ориз се чува на собна температура, тоа може да ги активира бактериските спори и тие да почнат да растат. Овие бактерии потоа произведуваат токсини кои не можат да се деактивираат со готвење или повторно загревање; овие токсини може да предизвикаат тешки гастроинтестинални заболувања. Затоа, погрижете се да избегнувате предолго да го држите измиениот или варен ориз на собна температура.