Анализирајќи повеќе од 30 студии, германските истражувачи откриле дека заменувањето на месото со алтернативи од растително потекло може драматично да го намали ризикот од кардиоваскуларни болести, дијабетес тип 2 и смртност од сите причини.
Секојдневното заменување на месото со растителна храна го намалува ризикот од кардиоваскуларни болести за 25 отсто, покажале доказите од германска студија. Замената на преработеното месо била поврзана со 21 отсто помал ризик од смрт од која било причина. Западната исхрана е богата со црвено и преработено месо и други производи од животинско потекло.
Експертите се загрижени дека оваа шема на исхрана ги оптоварува природните ресурси, предизвикува негативни климатски промени и придонесува за голем број незаразни болести, што дополнително ги поддржува аргументите за промовирање алтернативи од растително потекло. Некои студии сугерираат дека храната од растителна основа може да помогне да се намали ризикот од кардиоваскуларни болести, дијабетес тип 2, коронарна срцева болест и севкупна смртност.
Сепак, досега, истражувањата не ги разгледуваа целосните кардиометаболички импликации од замената на месото со растенија во систематски преглед и мета-анализа. За да се реши овој недостаток, истражувачи од институции во Германија соработуваа на труд кој ја истражува оваа тема. Нивниот систематски преглед и статија за мета-анализа беше објавена во BMC Medicine.
„Нашите наоди покажуваат дека префрлањето од храна од животинско потекло (на пр. црвено и преработено месо, јајца, млечни производи, живина, путер) на храна од растителна основа (на пример, јаткасти плодови, мешунки, цели зрна, маслиново масло) е поволно поврзано со кардиометаболичкото здравје и смртност од сите причини“, наведуваат авторите.
Прв преглед кој се занимава со замената на растителна база за метаболичкото здравје на срцето
Истражувачкиот тим извршил систематско пребарување на литература на MEDLINE, Embase и Web of Science. Имало студии кои користеле анализи за замена на храна од животинско потекло со храна од растителна основа. Разгледуваните студии, исто така, ги разгледувале и здравствените последици како што се кардиоваскуларните болести, коронарната срцева болест, дијабетес тип 2 и смртност од сите причини. Покрај тоа, студиите биле проспективни набљудувачки студии спроведени меѓу општата здрава популација.
Според авторите, нивната работа е „прв систематски преглед и мета-анализа за сумирање на поврзаноста помеѓу замената на храна од животинско потекло со храна од растителна основа со широк спектар на кардиометаболички исходи, како што е смртноста од кардиоваскуларни болести; фреквенција на кардиоваскуларни заболувања, коронарна срцева болест и дијабетес тип 2; смртност од дијабетес и смртност од сите причини“.
Замената на животинската храна со растителна храна го намалува ризикот од срцеви заболувања и дијабетес
Истражувачите забележале „умерена сигурност на докази“ дека замената на едно јајце дневно со јаткасти плодови е во корелација со помала смртност од кардиоваскуларни болести. Замената на маслиновото масло за путер дало слични резултати.
Замената на 50 г преработено месо со 28 г јаткасти плодови дневно било поврзано со помала инциденца на коронарна срцева болест, но истото не се однесувало на замената на живината или морската храна со јаткасти плодови или мешунки.
Постоела само мала сигурност на докази за поврзаноста на намален ризик од коронарна срцева болест со замена на црвеното месо со јаткасти плодови или мешунки.
Научниците исто така откриле дека замената на путерот со маслиново масло, црвеното месо со јаткасти плодови или едно јајце на ден со јаткасти плодови било обратно поврзано со инциденцата на дијабетес тип 2.
Конечно, истражувачкиот тим забележал умерена сигурност на докази за помал ризик од смртност од сите причини кога црвеното месо се заменува со јаткасти плодови или цели зрна. Замената на преработеното месо со јаткасти плодови или мешунки, или непреработеното црвено месо со јаткасти плодови, исто така, го намалиле овој ризик.
Замената на млечните производи или едно јајце дневно со јаткасти плодови или мешунки, или путер со маслиново масло, било поврзано со помал ризик од смртност од сите причини.
Овие наоди се согласуваат со претходниот преглед кој сугерира дека заменувањето на црвеното месо со храна од растително потекло го намалува ризикот од коронарна срцева болест и смртност од сите причини. Ова дело поддржува други студии кои ја поврзуваат поголемата потрошувачка на месо со коронарна срцева болест, мозочен удар, дијабетес тип 2 и смртност од сите причини.
Храната од растително потекло е од витално значење за целокупното здравје
Оваа студија е прва мета-анализа од ваков вид. За прибирање податоци за исхраната се користени валидирани прашалници за зачестеноста на храната. Просечното времетраење на следењето меѓу групите било 19 години. Повеќето студии опфатиле мажи и жени, со неколку исклучоци специфични за полот.
Ева Де Анџелис, регистриран диететичар нутриционист, која не била вклучен во истражувањето, смета дека оваа студија е „прилично фасцинантен систематски преглед кој дополнително ја нагласува виталната улога на растителната храна во нашето севкупно здравје и тоа како премногу храна од животинско потекло може да го има спротивниот ефект“. Таа била импресионирана што студијата користела многу различни проспективни студии, кои „обезбедуваат повисок квалитет на докази“. Фокусот на повеќекратните здравствени последици бил уште една предност, додала Де Анџелис.
Не е јасно дали други фактори освен исхраната придонеле за помал здравствен ризик
Сепак, истражувачкиот тим, исто така, признал неколку ограничувања на нивната студија, нагласувајќи дека „наодите треба да се толкуваат со внимателност“.
Многу од анализираните студии користеле теориски замени за храна. Понатаму, големината на порциите се разликувала од една студија до друга, што резултирало со нееднакви споредби на замените во исхраната.
Ограничениот број на студии во финалната анализа не дозволил проценки на подгрупи. На пример, млечните производи се оценети како една група. Авторите забележале дека „млечните производи вклучуваат широк спектар на различни производи (на пример, млеко, јогурт, сирење) со различни асоцијации на кардиометаболичките резултати.
„Меѓу слабостите би напоменала дека информациите ни дозволуваат само да правиме асоцијации, а не каузалност, бидејќи многу од анализираните студии беа опсервациски. Тоа значи дека не знаеме со сигурност дали некои други фактори можеби биле вклучени во исходот“, коментира д-р Ангеџис.
Авторите на прегледот веруваат дека се потребни повеќе истражувања за да се поддржат постоечките докази. Тие изразиле надеж дека некоја идна работа ќе ги истражи новите меѓусебни врски и ќе ги истакне замените за месото и млечните производи.
Дали исхраната базирана на растенија е подобра за нашето тело и за планетата?
Сара Четфилд, регистриран диететичар нутриционист, која не бил вклучена во истражувањето, истакнала дека префрлањето на храна од растителна основа може да донесе значителни придобивки за планетата, бидејќи животинското производство е многу интензивно за ресурсите и за земјиштето.
Двете нутриционистки се согласиле дека фокусирањето на повеќе на растителна храна може само да ѝ помогне на Земјата и нејзините жители.
Четфилд укажала на истражувањето кое сугерира дека префрлањето на исхрана базирана на растенија може да го намали користењето на земјиштето поврзано со храна за 76 проценти и емисиите на стакленички гасови за 49 проценти.
Де Анџелис дели сличен став, велејќи дека „не може да се негира дека исхраната главно базирана на растенија се покажала како корисна не само за нашето целокупно здравје, туку и за планетата, бидејќи со изборот на таква храна го намалуваме нашиот јаглероден отпечаток“.
Сепак, и двете нутриционистки предупредиле дека целосно растителна исхрана можеби не е најдобрата опција за некои луѓе, во зависност од здравјето на поединецот, преференциите и достапноста на храната.
И покрај тоа, Де Анџелис нагласила дека „обидувањето да додадете повеќе храна од растителна основа во вашата исхрана може да биде лесен и едноставен чекор кон подобро здравје“.