Според содржината на бадемите, постојат 2 вида марципан – оној кој содржи 30% бадеми и вистинскиот, домашен марципан, кој содржи 50% бадеми. Германскиот град Либек пак, е особено познат по производството на најквалитетниот марципан во светот кој содржи дури 70% бадеми. Квалитетот на марципанот се мери и според количината на шеќер во него, колку помалку, толку подобро.
Марципанот e познат деликатес кој некогаш го нарекувале „храна на боговите“. Се прави од маса за марципан и шеќер или мед, и се користи за правење најразлични облици. Марципанската маса се прави од бадеми, такашто се мелат и како резултат на тоа се добива фина паста. Може да се купи готов или да го направите сами дома на едноставен и брз начин.
Доколку сакате да дознаете што е марципан, кога и каде е создаден, за што се користи и рецепт со кој можете сами да го направите, продолжете со читање на овој текст.
Историја на марципанот – што е марципан и како е создаден?
Точното потекло на овој деликатес останува нејасно дури и денес. Уште од многу одамна се правела некоја верзија на марципан, каде што се мешаат бадеми и сок од шеќерна трска, а овој деликатес се сметал за храна на боговите.
Постојат различни верувања за тоа кога и каде настанал марципанот. Некои веруваат дека потекнува од Персија, која се наоѓала на територијата на денешен Иран, додека други веруваат дека настанал пред повеќе од 1000 години во земјите од Западниот Медитеран и Индија.
Во Европа дошол во средниот век, кога го донеле Турците. Најпрво се користел исклучиво од медицински причини, неговата консумација била ограничена, а популарноста ја добил во 18 век кога се сметал за деликатес кој се јаде само во посебни прилики.
До 18 век се сметал за заштитен знак на аристократите, бидејќи се правел со шеќер, кој во тоа време бил многу скап и не можел да си го дозволи секој. Денес може да се купи во продавниците и е достапна за секој.
Од што е направен и каков вкус има?
Марципан се прави од излупени бадеми, шеќер или мед и јајца. Според содржината на бадемите, постојат 2 вида марципан – оној кој содржи 30% бадеми и вистинскиот, домашен марципан, кој содржи 50% бадеми.
Градот во Германија, Либек, е особено познат по производството на марципан, каде што се произведува најквалитетниот марципан во светот. Посебен е по тоа што содржи дури 70% бадеми.
Квалитетот на марципанот се мери и според количината на шеќер во него. Колку помалку шеќер има, толку е повисок квалитетот на марципанот и толку е поскап. Сепак, постојат одредени ограничувања за количината на шеќер што може да се користи во производството – не смее да ја надмине количината на марципанската смеса.
Некои луѓе додаваат белки или желатин за подобро да се врзе марципанот, а може да се додаде и екстракт од бадем за подобрување на вкусот и аромата, како и бадемово масло.
Неговиот вкус е многу сладок и јаткаст, а аромата може да потсетува на цреши мараскино. Причината за тоа лежи во бензалдехидот – нуспроизвод на цијанид, еден од молекулите кои се наоѓаат во составот на бадемите, кој е испарлив и присутен и во аромите на кајсиите, сливите, праските и црешите.
100 грама марципан содржи околу 500 калории, од кои 5,8 г се влакна, 2,5 г масти и 11 гпротеини.
За што се користи марципанот?
Марципанот се користи во кондиторската индустрија за украсување колачи, торти и други слатки, како и за изработка на фигури со различни форми. Наиде на толку голема употреба токму затоа што може да се обои со боја за колачи и едноставно се обликува и на тој начин се формираат најразновидните украсни фигури.
Најчесто се прават овошја кои се бојадисани со природни бои – вака се прават ситни праски, кајсии, јагоди и ако се добро направени тешко е да се поверува дека не се вистински. Се смета дека ова производство на овошје од марципан потекнува од Италија, поточно, од Палермо.
Освен за правење украсни форми, марципанот е дел од многу чоколади, колачи и бонбони, а во некои земји, како Германија, тие се задолжителен дел од празничната традиција. За новогодишните празници се прават Дедо Мраз, ирваси, елки, а за Велигден јајца.
Од марципан најчесто се прават мали колачи обложени со чоколадна глазура, кои се особено популарни како едно од слатките приготвени за веселби. Се користи за бисквити, а се развлекува со сукало за да се добие „покривка“ за колачи. Особено се користи за украсување торти за специјални прослави, како што се, на пример, свадби.
Многу често, пастата од марципан и самиот марципан се поистоветуваат, меѓутоа, постои важна разлика. Пастата е помалку слатка и подобро се премачкува, што ја прави попогодна за филување отколку за моделирање.
Во денешно време многу често наместо марципан за обликување фигури и украсување колачи и торти се користи фондан, кој се прави од шеќер, вода, желатин и масло, но вкусот и аромата на марципанот се тешко заменливи.
Марципанот низ светот – како се консумира марципанот во различни земји?
Во различни земји во светот, марципанот има различни имиња, но многу често и различни состојки. Така можеме да слушнеме и имиња како марзапан, марзапане и марципанброт. Некои земји додаваат состојки по свој избор во основниот рецепт, додека некои целосно ги менуваат состојките.
Правењето овошје од марципан најверојатно потекнува од Италија (ital. marzapane), поточно од Палермо – Frutta martorana. Во латиноамериканската кујна, марципанот се нарекува мазапан и традиционално се јаде на Божиќ, но се прави невообичаено, од кикиритки, наместо од бадеми.
Во Грција и Кипар можеме да го видиме во различни форми и големини, но она што е специфично е што не е обоен туку секогаш останува бел. Во Шпанија, марципанот е традиционално божиќно уживање, додека во градот Толедо, марципанот првпат се споменува на почетокот на 16 век и се јаде преку целата година, а се прави во животински облици. Во Португалија традиционално го правеле калуѓерките за разни слатки во вид на овошје.
Рецептот дошол во Индија од Португалија, со тоа што тие вовеле некои промени и, на пример, во државата Гоа, марципанот се прави од индиски ореви. На Блискиот Исток, вкусот малку се менува со додавање на вода од цветови од портокал и од него многу често се прават цветови што се печат.
Во скандинавските земји редовно се користи за полнење на лиснато тесто. Во Германија за Божиќ се дава леб од марципан (марципанброт). Вообичаен подарок за Божиќ во Германија се прасенца од марципан, за кои се верува дека носат среќа.
Сигурно сте слушнале за познатите Моцарт топчиња? Овие марципан топчиња исполнети со паста од ф’стаци, со слој нугат и прелиени со квалитетна глазура од темно чоколадо се најпознатото слатко во Австрија и неговиот заштитен знак.
Во Женева, марципанот традиционално е дел од прославата L’Escalade, кога се крши чоколаден котел исполнет со зеленчук од марципан.
Дали марципанот е штетен по здравјето?
Ако во марципанот има засилувачи на вкус и конзерванси, тоа може да биде штетно, но тоа е случај само со марципанот купен од продавница. Домашниот марципан не ги содржи овие состојки, па затоа неговото консумирање не е поштетно од било која домашна бонбона.
Како да направите домашен марципан?
Иако може да се купи готов, во речиси секоја продавница, доколку сакате да бидете сигурни во квалитетот на состојките и да направите домашен марципан, рецептот за него е многу едноставен и може да се направи за само 10 минути, а потребни се неколку состојки.
Потребни состојки:
140 гр ситно мелени бадеми
140 гр шеќер во прав
1 лажичка екстракт од бадем или ванила
85 гр мед – за да се поврзе добро смесата
Приготвување:
Сировите бадеми потопете ги во речиси зовриена вода и оставете ги да отстојат неколку минути за да се одвојат лушпите, па процедете ги. Отстранете ја мембраната од бадемите и ставете ги во рерна на ниска температура од околу 50 степени да се исушат. Ова треба да ви одземе околу 15 минути.
Исушените и излупени бадеми смелете ги со помош на електричен сецко. По мелењето, брашното се просејува, а ако останат парчиња, потоа се мелат уште еднаш.
Во сад се ставаат шеќерот и бадемовото брашно и убаво се меша смесата да се соедини. Додадете екстракт по желба – од бадем или ванила, па мед и повторно добро измешајте. Ако смесата е сѐ уште премногу сува, додадете уште една лажица мед и продолжете со мешање додека не стане хомогена.
Марципанот треба да биде цврст и малку леплив. Кога смесата ќе добие адекватна текстура, префрлете го на работната површина, замесете го како да месите тесто и направете топка. Топката завиткајте ја во пластична фолија, ставете ја во кеса, цврсто затворете ја кесата и ставете ја во фрижидер за смесата да се олади и полесно да се ракува со неа.
По еден час извадете ја смесата од фрижидер и започнете со обликување. Исто така, доколку сакате фигурата да биде во одредена боја, смесата можете да ја обоите со прехранбена боја или со какао во прав.
Може да се чува во фрижидер до 6 недели, а во замрзнувач до 6 месеци.