Денес сите зборуваме само за овес, чиа, здрави масла, семки и јаткасти плодови, но што е со оние намирници на кои пораснале некои од нас или барем нашите родители и баби и дедовци? Свинска маст, сланина и кромид. Дали и во колкава количина можат да најдат место во исхраната?
Овошје, зеленчук, цели зрна, здрави растителни масла, семки, јаткасти плодови… сето тоа се намирници кои секогаш ги споменуваме во контекст на здравата исхрана и, веројатно сите веќе добро знаеме дека би било пожелно да ги вклучиме во нашата исхрана.
Но, што е со некои намирници кои традиционално ги користиме во нашата исхрана долги години, храна на која пораснале нашите родители и баби и дедовци, како што се свинска маст, сланина и кромид?
Дали и во колкава количина можат да најдат свое место во нашата исхрана?
Свинска маст
Свинската маст е една од оние контроверзни намирници кои се уште креваат прашина во однос на тоа дали да се јаде или да се избегнува. Иако со години се сметаше за лоша храна, свинската маст има бројни придобивки ако се користи правилно и умерено. Иако заситените масти и холестеролот секогаш се споменуваат во контекст на свинската маст, таа има околу 40 проценти заситени масти, околу 50 проценти мононезаситени масти (главно олеинска и палмитолеична) и околу 10 проценти полинезаситени масти (линолова, линоленска, арахидонска и DHA).
Свинската маст е богата со витамини А, Д и Е, но покрај тоа, како и сите други масла и масти, содржи и многу калории, поради што треба да внимавате на количината што се користи. Всушност, дневниот калориски внес од масти не треба да надминува максимум 30%.
Покрај тоа што маснотиите од маста генерално помагаат во апсорпцијата на витамините, свинската маст содржи холестерол, кој во организмот под влијание на УВ зраците се претвора во витамин Д, важен за апсорпцијата на калциумот.
Свинската маст е идеална за пржење и термичка обработка на храната бидејќи покажува најголема отпорност на високи температури. Односно, има висока точка на чадење, поради што е едно од најстабилните масла за термичка обработка на покачени температури.
Сланина
Мастите во сланината се околу 50% мононезаситени, а голем дел од нив е олеинска киселина, истата онаа која се наоѓа во толку фаленото маслиново масло. Останатите масти во сланината се 40% заситени и 10% полинезаситени, со пристојна количина на холестерол. Холестеролот во исхраната беше проблем во минатото, но денес знаеме дека внесот на холестерол има помало влијание врз нивото на холестерол во крвта.
Иако сè уште се верува дека високиот внес на заситени масти може да зголеми одредени фактори на ризик за срцеви заболувања, студиите сè уште не успеале да докажат каква било конкретна врска помеѓу внесот на заситени масти и срцевите заболувања.
Месото е генерално извор на бројни хранливи материи, вклучувајќи ја и сланината. Покрај протеините, во сланината можеме да најдеме витамини од групата Б, селен, фосфор, железо, цинк итн. Друга работа што мора да ја имаме на ум при конзумирањето сланина е фактот дека содржи многу сол, поради што луѓето кои страдаат од висок крвен притисок мора да бидат внимателни со нејзиното внесување.
Доколку купувате сланина, внимавајте на можното додавање на нитрати и нитрити, кои доколку се изложени на високи температури се претвораат во канцерогени нитрозамини. Поради оваа причина, најдобро би било да јадете сланина во природна форма, а да избегнувате пржење на високи температури.
Конечно, сланината е храна која не се јаде во големи количини. Иако содржи околу 400 калории на 100 г и околу 40% од тоа се масти, сланината е многу квалитетна храна која секако може да најде место во вашата чинија – клучот, секако, е умереноста и правилното ракување со оваа храна во кујната.
Кромид
Кромидот е богат со хранливи материи, нискокалоричен, но богат со витамини и минерали. Еден среден кромид има само 44 калории, но обезбедува значителна доза на витамини, минерали и влакна. Овој зеленчук има особено висока содржина на витамин Ц, хранлива материја вклучена во регулирањето на здравјето на имунитетот, производството на колаген, поправка на ткивата и апсорпцијата на железо. Витаминот Ц исто така делува како моќен антиоксидант во вашето тело, заштитувајќи ги клетките од оштетување предизвикано од нестабилни молекули наречени слободни радикали.
Кромидот е исто така богат со витамини од групата Б, вклучувајќи фолна киселина и витамин Б6 – кои играат клучна улога во метаболизмот, производството на црвени крвни зрнца и функцијата на нервите.
Конечно, тие се добар извор на калиум, минерал кој е одговорен за нормална клеточна функција, баланс на течности, правилно функционирање на нервниот систем, функција на бубрезите и мускулна контракција. Кромидот содржи антиоксиданти и соединенија кои се борат против воспаленијата, ги намалуваат триглицеридите и нивото на холестерол – сето тоа може да го намали ризикот од срцеви заболувања.
Нивните моќни антиинфламаторни својства исто така можат да помогнат во намалување на високиот крвен притисок и заштита од згрутчување на крвта. Докажано е и дека кромидот го намалува нивото на холестерол. Поради многуте корисни соединенија кои се наоѓаат во кромидот, неговата консумација може да помогне во намалувањето на високиот шеќер во крвта. Кромидот има антибактериски својства и го поттикнува дигестивното здравје, што може да ја подобри функцијата на имунолошкиот систем Додавањето повеќе кромид во вашата исхрана е лесен начин за подобрување на целокупното здравје.