Ксилитол е нискокалорична замена за шеќер со низок гликемичен индекс. Шеќерните алкохоли се јаглехидрати кои всушност не содржат алкохол. Ксилитолот е шеќерен алкохол кој се додава во многу производи, од бонбони и гуми за џвакање без шеќер до пасти за заби.
Според новото истражување, замените за шеќер не се најздрави за луѓето.
Во една студија објавена во European Heart Journal, истражувачите од Клиниката Кливленд известуваат дека повисоките количини на ксилитол, еден вид шеќерен алкохол, може да го зголемат ризикот од срцев удар, мозочен удар и други кардиоваскуларни настани.
Ксилитол е нискокалорична замена за шеќер со низок гликемичен индекс.
Шеќерните алкохоли се јаглехидрати кои всушност не содржат алкохол.
Ксилитол природно се наоѓа во мали количини во влакнести овошја и зеленчук, кочани пченка, во дрвјата и човечкото тело.
Се користи како замена за шеќер бидејќи неговиот вкус е споредлив со шеќерот, но има помалку калории.
Го има во многу производи, од бонбони и гуми за џвакање без шеќер до паста за заби.
Луѓето го користат и како засладувач и за печење.
Шеќерен алкохол и кардиоваскуларни ризици
Тимот истражувачи вели дека во текот на изминатата деценија, замените за шеќер, како што се шеќерните алкохоли и вештачките засладувачи, значително се зголемиле во преработената храна промовирана како здрава алтернатива.
Минатата година, тим од Клиниката во Кливленд откри слична врска помеѓу друг шеќерен алкохол, еритритол и кардиоваскуларниот ризик.
Во нивното соопштение тие истакнаа дека ксилитолот не е толку вообичаен како еритритолот во кето или производите без шеќер во САД, но истакнаа дека е вообичаен во други земји.
„Оваа студија повторно ја покажува непосредната потреба за истражување на шеќерните алкохоли и вештачките засладувачи, особено затоа што тие продолжуваат да се препорачуваат во борбата против состојби како што се дебелината или дијабетесот“, вели д-р Стенли Хејзен, претседател на Одделот за кардиоваскуларни и метаболички науки на Институтот за истражување Лернер на Клиниката Кливленд, како и шеф на косекцијата за превентивна кардиологија на Институтот за срце, васкуларни и торакални болести.
„Ова не значи дека треба да ја фрлите пастата за заби доколку содржи ксилитол, но треба да бидеме свесни дека консумирањето производ што содржи високи нивоа може да го зголеми ризикот од настани поврзани со згрутчување на крвта“, додава Хејзен.
Детали за студијата за ксилитол и здравјето на срцето
Во анализа на повеќе од 3.000 испитаници во Соединетите Американски Држави и Европа, истражувачите објавиле дека високите нивоа на циркулирачки ксилитол се поврзани со зголемен тригодишен ризик од кардиоваскуларни настани.
Откриено е дека третина од испитаниците со најголема количина на ксилитол во нивната плазма би доживеале кардиоваскуларен настан.
Тимот спровел претклинички тестови за да ги потврди наодите.
Тие откриле дека ксилитол предизвикува згрутчување на тромбоцитите и го зголемува ризикот од тромбоза.
Истражувачите, исто така, ја следеле активноста на тромбоцитите кај испитаниците кои консумирале пијалак засладен со ксилитол наспроти пијалак засладен со гликоза.
Тие откриле дека секоја мерка за способност за згрутчување значително се зголемува веднаш по земањето ксилитол, но не и по земањето на гликозата.
Сепак, според тимот, студијата има неколку ограничувања, вклучително и тоа дека клиничките опсервациски студии покажале поврзаност, а не причинска врска.
Тие велат дека се потребни повеќе студии за да се процени долгорочната кардиоваскуларна безбедност на ксилитолот.
Што мислат експертите за вештачките засладувачи
Д-р Ченг-Хан Чен, интервентен кардиолог и медицински директор на структуралната програма за срце во медицинскиот центар MemorialCare Saddleback во Калифорнија, вели дека луѓето треба да избегнуваат големи количини на ксилитол додека не се разберат неговите ефекти подобро.
„Врз основа на оваа студија, се верува дека ксилитолот влијае на „лепливоста“ на тромбоцитите во крвотокот, потенцијално зголемувајќи го ризикот од формирање на згрутчување на крвта во срцето или мозокот“, вели д-р Чен, кој не бил вклучен во ова истражување.
Д-р Ригвед Тадвалкар, консултант кардиолог во здравствениот центар „Провиденс Сент Џонс“ во Калифорнија, вели дека е важно да се запамети дека оваа студија била набљудувачка и не докажува дефинитивно дека ксилитолот директно предизвикува кардиоваскуларни проблеми.
„Сепак, наодите се доволно загрижувачки за да бараат дополнителна истрага.
Оваа нова студија додава уште едно поглавје на еволуирачката приказна за замените на шеќер и здравјето на срцето.
Во последниве години, се зголемува свеста дека овие алтернативи можеби не се толку безбедни како што некогаш се веруваше“, вели д-р Тадвалкар, кој не бил вклучен во ова истражување.
Тој додал дека исто така е важно да се забележи дека еритритолот е поистакнат во САД во кето и производите без шеќер, додека ксилитолот наоѓа поширока употреба во други земји, вклучително и во некои бонбони и гуми за џвакање без шеќер.
Д-р Тадвалкар додава дека ксилитолот може да го има овој ефект врз срцето бидејќи, според студијата, ксилитолот може да ја зголеми активноста на тромбоцитите и да го зголеми формирањето на згрутчување на крвта.
„Оваа зголемена активност може да го зголеми ризикот од неочекувано формирање на згрутчување, што потенцијално може да доведе до кардиоваскуларни настани како што се срцев или мозочен удар. Меѓутоа, важно е да се забележи дека ова на крајот е само теорија.
Потребни се повеќе истражувања за дефинитивно да се разберат биолошките процеси кои се во игра“, вели д-р Тадвалкар.
Здравствените ефекти на замените за шеќер
Д-р Бредли Сервер, кардиолог и главен медицински службеник во VitalSolution, кој обезбедува кардиоваскуларни и анестезиски услуги во болниците низ целата земја, рекол дека проблемите со замените за шеќер датираат повеќе од еден век.
„Сахаринот првпат е откриен во 1879 година и е воведен во широка употреба како вештачки засладувач на почетокот на 20 век.
Во 1970-тите, постоеше значителна загриженост дека сахаринот може да предизвика рак, но тоа подоцна беше разјаснето во раните 2000-ти кога Националната програма за токсикологија го отстрани сахаринот од својата листа на потенцијални канцерогени“, вели д-р Сервер.
Тој додава дека здравствената вредност на замените за шеќер зависи од здравствената состојба.
„Идеално би било целосно да ги избегнете и да одржувате здрава урамнотежена исхрана со низок гликемиски индекс.
На пациентите им советувам да размислат за нивната желба за слатки и за целокупното здравје.
Треба да се биде внимателен. Дури и производите како стевиа, која потекнува од растението Stevia rebaudiana, се мешаат со еритритол, кој исто така може да го зголеми ризикот од агрегација на тромбоцити и да биде поврзан со повисоки кардиоваскуларни настани“, предупредил тој.